بکارگیری الگوریتم NSGA-II برای حل مسائل مکان‌یابی چندهدفه

مکان‌یابی کاربری‌ها یکی از مهمترین مسائل شهرسازی است که دارای مقیاس‌های متفاوتی می‌باشد. هنگامی‌که با یک مسئله‌ی مکان‌یابی کوچک مقیاس با شرایط و محدودیت‌های اندک روبه‌رو باشیم می توان با استفاده از روش‌های سنتی به جواب رسید ولی زمانی که با یک مسئله‌ی بزرگ مقیاس مکان‌یابی با شرایط و محدودیت‌های زیاد روبه‌رو باشیم، مشکل بتوان بدون استفاده از هوش مصنوعی و الگوریتم‌های تکاملی، مکان بهینه یا حتی نزدیک به آن را در مقیاس زمان و هزینه‌ی قابل‌قبول به‌دست آورد. هدف این مقاله، معرفی یک تکنیک کارآمد و مناسب برای حل مسائل مکان‌یابی چندهدفه است. در پژوهش حاضر نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. به همین منظور یک مسئله‌ی مکان‌یابی فرودگاه برای یکی از شهرهای بزرگ کشور، به عنوان مطالعه موردی بر اساس الگوریتم ژنتیک رتبه‌بندی نامغلوب‌ (NSGA-II) بررسی شده و بنابر بر شاخص‌هایی مانند دسترسی آسان، کاهش آلودگی صوتی، میدان دید خلبان، دسترسی به تاسیسات و زیرساخت‌ها و ... به‌ صورت یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی با 6 تابع‌هدف و تعداد مشخصی شرایط مورد نیاز پیکربندی شده است. در نهایت با حل مسئله از طریق الگوریتم پیشنهادی، از میان 200 جواب نهایی که شامل جبهه جواب‌های متفاوت بود، یک جبهه جواب با 4 نقطه به‌عنوان مکان بهینه برای احداث فرودگاه برگزیده شد. الگوریتم ژنتیک رتبه‌بندی نامغلوب(NSGA-II) ‌که جز روش‌های مستقیم حل مسائل مکان‌یابی چندهدفه می‌باشد، با توجه به سرعت و دقت بیشتر نسبت به سایر روش‌ها و همچنین ارائه‌ی یک سیستم پشتیبان تصمیم، به عنوان رهیافتی تازه در مسائل مکان‌یابی چندهدفه، جانشین مناسبی برای روش‌های تجزیه و روش‌های سنتی خواهد بود.